قبل از ورود به بحث اصلی, یعنی بازار اسلامی, تعاریف مختلفی را که از واژة بازار شده است, بیان می کنیم:
الف- پروفسور هاردی در دایره المعارف علوم اجتماعی آمریکا, جلد دهم, بازار را به شرح زیر تعریف کرده است:
«بازار عبارت است از محل یا مکانی که در آن عرضه و تقاضا به منظور تعیین
قیمت واحد با هم تلاقی می کنند. بازار ممکن است محل جغرافیایی باشد و
همچنین ممکن است عده ای از افراد را که دادو ستد آنها منجر به ایجاد عرضه و
تقاضا و قیمت واحدی می شود نیز بازار نامید»
ب- بازار مکانی است که در آن فروشندگان و خریداران یکدیگر را ملاقات می
کنند. این تماس ممکن است رودررو صورت گیرد که در این وضع, بازار ناحیه ای
محدود و معین است؛ و یا به وسیلة تلفن, تلگراف و دیگر وسایل ارتباط جمعی
واقع شود که در این حالت بازار جنبة جهانی پیدا می نماید. در موردکالا,
بازار محوطه ای است که در آن خریداران و فروشندگان کالا با یکدیگر تماس می
گیرند و مبادله واقع می شود.(منوچهر فرهنگ, 1363, ص733)
ج- از نظر اقتصادی, بازار به شرایطی گفته می شود که برای یک کالا و یا عامل
تولیدی, تقاضا و عرضه وجود داشته باشد و کالا یا عامل خاص در یک قیمت
متناسب با عرضه و تقاضا مبادله شود. بنابراین به طور کلی هنگامی که برای یک
کالا و یا یک نهادة تولید, تابع عرضه و تقاضا وجود داشته باشد و مقدار
مبادله شده کالا و یا عامل تولید و قیمت مبادلاتی آن توسط توابع عرضه و
تقاضا مشخص شود, از نظر تئوری اقتصادی یک بازار وجود دارد
بخشی ازمطلب
بازار:
واژه‌ای بسیار کهن، در فارسی میانه وازار وازارگ (بازاری)، وازرگان (بازرگان)، وازارگانیه (بازرگانی) نامیده می‌شد.
این واژه از راه بازرگانی، از یک سو به عربی، ترکی عثمانی و زبانهای
اروپایی و از سوی دیگر به زبان سرزمین‌های هندوسیلان راه یافته است ولی در
کشورهای اسلامی عرب زبان از واژه سوق و مصغر آن سوقیه (بازارچه) استفاده
می‌شود.
تعریف بازار: بازار محل گردهمایی و داد و ستد و کانون شورشها، جنبش‌ها و آشنایی مردم با هم بوده است.
بازار در دوره اسلامی:
1- مجموعه بازار یا سوق از بزرگترین دستاوردهای تمدن دوره اسلامی است.
2- تبدیل بازار به صورت یکی از وجوه اشتراک شهرهای تحت قلمرو توسط حاکمیت اسلام به بخش بزرگی از جهان.
جایگاه بازار در شهر اسلامی:
1- اسکندریه و استانبول و بصره: در کنار دریا.
2- قیروان و مراکش: در صحرا.
3- بغداد و قاهره: در کنار رودخانه.
4- ارزروم و شیراز: در فلات.
شباهت شهرهای اسلامی: مرکزیت بازار و قرارگیری در داخل حصار شهر
بازار
بازار در ایران:
اندام‌های بازار:
قدیمی‌ترین خان‌های درون شهری:
خان‌های واقع در درون حصار شهر:
مشهورترین خان مصر:
خانبار:
تیمچه:
دالان یا بند:
چهار سو یا چهار سوق یا چارسو:
مهمترین گونه‌های بازار بر حسب ترتیب قرار گرفتن راسته‌ها و خان‌ها نسبت بهم:
بازار در کرانه جنوبی دریای خزر:
بازار در کرانه شمالی خلیج فارس و دریای عمان:
بازار در نواحی کوهستانی و مرتفع فلات:
بازار وکیل و بازار سردار:
بازار تهران:
بازار تبریز:
